Şimşek Hakkında Bilmedikleriniz

Şimşek çakması birçoğumuz için korkutucu fakat aynı zamanda büyüleyici bir andır. Bir anda karanlık sokakların tamamını aydınlatan güçte bir ışık ve ardından duyulan güçlü bir ses… Etkilenmemek elde değil. Bahsettiğimiz ses ve ışık, şimşeklerin ürkütücü olmasının tek sebepleri de değil üstelik, şimşekler sandığımızdan çok daha sıcaklar! Tek bir şimşek bile güneşten 5 kat daha fazla ısı yayabiliyor. “Peki o halde nasıl olur da şimşek bizi ısıtamaz? Neden şimşek enerjisini kullanmıyoruz? Şimşeğin bu sıcaklığı nereden geliyor?” gibi soruları sorduğunuzu duyar gibiyiz, cevapları öğrenmek için okumaya devam edin.

Tek bir şimşeğin yaydığı sıcaklık 30.000^oC’ye varabiliyorken, Güneş yüzeyinin sıcaklığı yalnızca 6.000^oC. Tabii Güneş’in en soğuk noktasının kendi dış yüzeyi olduğunu unutmamak gerekir. Yani Güneş’in çekirdeği 15 milyon ^oC’ye kadar varabilir. Fakat şimşeğin bizi Güneş kadar ısıtamamasının sebebi, şimşeğin çok kısa sürede kayboluyor olmasıdır. Şimşek ortalama 10 mikrosaniye sürer ki bu, saniyenin yüz binde biri demektir. Şimşek bizi bu kadar kısa sürede ısıtamaz, özellikle de oldukça uzağındaysak!

Elektrik gücünün birimi watttır ve watt birim zamanda harcanan enerji miktarını ölçmemize yarar. Yani elektrik gücü yalnızca enerjiyle alakalı değil, o enerjinin harcandığı zamana da bağlıdır. Tahmin edebileceğiniz gibi, şimşeğin saniye başına düşen enerjisi çok yüksek olabilir, ancak çok kısa sürdüğünden toplam enerjisi güneşten gelen toplam enerjiden oldukça azdır.

Konuşmamız gereken diğer bir konu, şimşeğin tüm bu enerjiyi aslında Güneş’ten aldığıdır. Bildiğiniz gibi Güneş, Dünya’nın yüzeyini ısıtır ve ısınan hava molekülleri enerji yüklenir, enerji yüklenen hava molekülleriyse yükselir. Bu sayede hava molekülleri sürekli bir hareket halindedir. Havada nem olduğundaysa, su havadan daha iyi bir iletken olduğundan, moleküller arası enerji alışverişi normalde olduğundan çok daha hızlı bir şekilde olur ve buna bağlı olarak moleküller daha da hızlı bir şekilde yükselerek daha hızlı bir şekilde hareket etmeye başlarlar. Fark ettiyseniz şimşek hep yağmurlu havalarda çakar çünkü suyun iletkenliği sayesinde aşırı enerji yüklenmesi, şimşeğe sebebiyet verir.

Aslında şimşek, gördüğünüz gibi, Güneş’in Dünya’yı ısıtarak hava moleküllerinin enerji yüklenmesi sonucunda ortaya çıkar. Yani şimşeğin sıcaklığı, Dünya’yı ısıtan Güneş’ten gelir. Ayrıca moleküller, yağmurlu havalarda Güneş’in verdiği sıcaklıktan daha yüksek sıcaklıklara ulaşabildiğinden şimşeğin sıcaklığı Güneş’inkinden fazla olur.

Yine de şimşeğin, Dünya’daki en güçlü doğa olaylarından biri olduğunu unutmamak gerek. Ve bir şimşeğin, Güneş’ten daha sıcak olduğunu söylemek, öğrendiğimiz tüm bilgiler ışığında doğru olmayabilir fakat bu elektrik enerjisi parlamaları, Güneş’in yüzeyinden daha yüksek sıcaklıklara ulaşır.