Dünyanın Karbon Emisyon Notu

Doğaya salınan karbon gazının artması küresel ısınmanın başlıca nedeni. Karbon salınımı ise çoğunlukla insan kaynaklı ve dünya nüfusu arttıkça meselenin önemi de giderek artıyor.

Dünyanın ömrünü uzatmak için aldığımız bireysel önlemler ne yazık ki yeterli değil. Şirketlerin ve devletlerin de bu konuda sorumluluk almaları gerekiyor. Eğer bir ülkede endüstri gelişmişse karbon salınımı da bir o kadar artar düşüncesi tam olarak doğru değil. Ülkelerin yıllara göre karbon salınımı verilerini gördüğümüzde meselenin sadece endüstrinin gelişmesi olmadığı ortaya çıkıyor.

1973 yılında dünyadaki en çok karbon salınımını gerçekleştiren ülke 4.7 bin metrik ton ile Amerika Birleşik Devletleri idi. Hemen ardından ise 1.1 bin metrik ton ile Almanya geliyordu. Çin, 864.2 metrik ton ve Türkiye 52 metrik ton miktarında karbon salınımına sahipti. Yaklaşık 50 yıl önceden bahsediyoruz. O zamanlar karbon salınımı bizi hiç ilgilendirmiyordu bile, dünya yeterince ısınmamıştı.

Yarım asırlık sürede pek çok şey değişti. Dünya nüfusu arttı, endüstriyel üretim tavan yaptı, dünyanın enerjiye ihtiyacı giderek fazlalaştı. Bu sırada bazı ülkeler sürdürülebilir enerji politikaları gözetirken bazıları ise enerjinin elde edilebilecek en kolay yolunu tercih ettiler.

2018 yılına geldiğimizde ilk sıraya Çin yerleşti. Karbon salınımını neredeyse 10 katına çıkararak 9.5 metrik tona ulaştı. Eğer tüm ülkelerin performansı bu şekilde olsaydı belki bugün dünya kendi sonuna çok daha hızlı yaklaşmıştı. Ancak Amerika’da sürdürülebilir enerji politikaları çalışmaları çok daha erken başladı ve geçen elli yılda 4.7 binden 4.9 bine ulaşarak kendini büyük ölçüde durdurmayı başardı diyebiliriz. Gerçek başarı hikayesini ise Almanya yazdı ve karbon salınımını geçen zamanda ciddi oranda azaltmayı başararak 1.1 bin metrik tondan 696.1 metrik ton karbon salınımına geriledi. Bu gerçekten pek çok ülkenin feyz alması gereken bir başarı örneği diyebiliriz.

Gelelim ülkemize…

Karbon salınımında ne yazık ki Türkiye’nin notu pek başarılı değil. IEA verilerine göre sanayinin gelişmesi ile birlikte Türkiye karbon salınımı fazlasıyla arttı ve bugün 374.1 metrik ton ile maalesef dünyanın en çok karbon salınımını gerçekleştiren 15. ülkesi oldu. Öte yandan başarılı olan ülkeler gösteriyor ki bu durumu düzeltmek ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak bizim ülkemiz için de mümkün. Son yıllarda ülkemizdeki yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım büyük oranda arttı ve devletin de bu konuda desteği büyük. Karbon salınımını azaltmanın bir diğer yolu olan ormanlık arazileri arttırmak konusunda da Türkiye’deki son dönemde hayata geçirilen iklim politikaları umut veriyor. Örneğin ülkemizdeki orman varlığı 20,8 milyon hektardan 23 milyon hektara çıktı ve 2030’a kadar sera gazı emisyonunda %30’a kadar azalma hedefleniyor.  Yani, güzel bir gelecek çok uzakta değil. Yeter ki bunun için çalışalım.

*Yazıdaki veriler Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)’dan alınmıştır.